ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ: Η ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΘΕΤΙΚΟΤΕΡΗ ΣΧΕΣΗ ΓΟΝΕΩΝ-ΠΑΙΔΙΩΝ

Ένα βασικό συστατικό μιας καλής σχέσης γονέων και παιδιών είναι η ενθαρρυντική στάση του γονιού απέναντι στο παιδί, ανεξάρτητα από την ηλικία του. Η ενθάρρυνση αποτελεί έναν πολύ σημαντικό τρόπο για να ενισχύσει ο γονιός  το αίσθημα της προσωπικής αξίας του παιδιού, καθώς και τις προσπάθειές του να επιτύχει τους στόχους του. 

Τι είναι η Ενθάρρυνση;

Ενθάρρυνση είναι το να εμψυχώνουμε το παιδί και να αναπτερώνουμε το ηθικό του, όταν αντιμετωπίζει μία δύσκολη κατάσταση, δίνοντάς του την ελπίδα ότι τελικά θα τα καταφέρει. Όταν υιοθετούμε μια ενθαρρυντική στάση, όχι μόνο εστιάζουμε την προσοχή μας στα θετικά χαρακτηριστικά του, αλλά τονίζουμε και προβάλλουμε τις ιδιαίτερες ικανότητες και τα ταλέντα του. Εκφράζοντας την εκτίμησή μας στο παιδί, το βοηθάμε να αντιληφθεί πόσο άξιο και ικανό είναι, ώστε να ενδυναμωθεί η εμπιστοσύνη του στον εαυτό του. Έτσι,  θα  είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις με τις οποίες έρχεται καθημερινά αντιμέτωπο.

Σε τι διαφέρει η ενθάρρυνση από τον έπαινο;

Πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε ένα παιδί; Αρκεί μόνο να του λέμε «μπράβο» όταν καταφέρνει κάτι; Πολλές φορές η ενθάρρυνση συγχέεται με τον έπαινο. Ωστόσο, πρόκειται για δύο τελείως διαφορετικές διαδικασίες που επιφέρουν πολύ διαφορετικά αποτελέσματα.

Ο έπαινος είναι μια ανταμοιβή που προσφέρεται μετά το αποτέλεσμα μιας επιτυχημένης προσπάθειας, «Μπράβο που πήρες άριστα!». Αντίθετα, η ενθάρρυνση δεν αποτελεί ανταμοιβή και μπορεί να δοθεί, ακόμη και σε περίπτωση αποτυχίας, σαν αναγνώριση της προσπάθειας του παιδιού. Κάθε φορά που ενθαρρύνετε το παιδί, δείχνετε ότι αναγνωρίζετε και εκτιμάτε τις ικανότητες και τις δυνατότητές του, αλλά και τα βήματα προόδου που κάνει, όσο μικρά και αν είναι.

Ο έπαινος στέλνει το μήνυμα στο παιδί ότι αξίζει μόνο όταν πετυχαίνει ή ικανοποιεί τους άλλους, εκπληρώνοντας τις προσδοκίες τους. Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι ότι τα παιδιά μπορεί να συνδέσουν τον έπαινο με την προσωπική τους αξία και αυτό να εντείνει τον φόβο τους για την αποτυχία. Υπάρχει το ενδεχόμενο να αναπτύξουν μη ρεαλιστικές υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό τους και να υπολογίζουν την αξία τους ανάλογα με το βαθμό τελειότητας που προσεγγίζουν. Επίσης, αν δίνουν έμφαση στο να ευχαριστούν τους άλλους, πιθανόν οι επιλογές τους να μην εξυπηρετούν απόλυτα το δικό τους συμφέρον.

Η ενθάρρυνση στέλνει ένα εντελώς διαφορετικό μήνυμα στο παιδί: «Το σημαντικότερο πράγμα είναι πώς νιώθεις εσύ για τον εαυτό σου και την προσπάθειά σου». Καθώς η ενθάρρυνση δίνει έμφαση στα θετικά σημεία, συμβάλλει στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του. Τα παιδιά που ενθαρρύνονται, προσπαθούν διαρκώς να βελτιώνονται και δεν διστάζουν να αναζητούν τρόπους για να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια που συναντούν. Επίσης, αναλαμβάνουν την ευθύνη της συμπεριφοράς τους και εκτιμούν την πρόοδο και την ικανότητά τους να παίρνουν αποφάσεις.

Τρόποι Ενθάρρυνσης

Οι τρόποι για να ενθαρρύνουν οι γονείς το παιδί τους χρειάζεται να εφαρμόζονται με συνέπεια, προκειμένου να φέρουν αλλαγή στη μεταξύ τους σχέση.

1. Δείξτε του Εμπιστοσύνη: χωρίς να θεωρείτε απαραίτητο να σας αποδεικνύει συνεχώς το παιδί ότι είναι άξιο της εμπιστοσύνης σας.

2. Ενισχύστε τον Αυτοσεβασμό του: αποφεύγοντας να συγκρίνετε το παιδί σας με τα αδέρφια του ή άλλους συνομηλίκους. Η σύγκριση μειώνει τον αυτοσεβασμό και υποβαθμίζει τις προσπάθειές του. Η ενθάρρυνση δεν είναι ένας τρόπος για να καταφέρουμε τα παιδιά να κάνουν ό,τι θέλουμε εμείς, αλλά για να τα βοηθήσουμε να εκπληρώσουν τους δικούς τους στόχους.

3. Αναγνωρίστε την προσπάθεια & την πρόοδό του: ενθαρρύνοντας συστηματικά τις προσπάθειες, αντί τα επιτεύγματα του παιδιού, το βοηθάτε να εκτιμήσει όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα, αλλά και την αξία της εργασίας και της προόδου. Δεχθείτε τα αποτελέσματα του παιδιού σας, χωρίς να το πιέζετε διαρκώς για καλύτερη απόδοση, γιατί διαφορετικά του μεταδίδετε το μήνυμα: «Δεν είσαι αρκετά καλός. Δεν ανταποκρίνεσαι στις προσδοκίες μου!».

4. Εστιαστείτε στα θετικά χαρακτηριστικά & τις ικανότητές του: με αυτόν τον τρόπο  δείχνετε στο παιδί τη στήριξή σας και το ενθαρρύνετε να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ζωής. Αν παρατηρείτε ότι δίνετε μεγαλύτερη σημασία στα μειονεκτήματα και τις αποτυχίες του παιδιού σας, αναρωτηθείτε γιατί. Πολλοί θεωρούν ότι η εικόνα του παιδιού αντανακλά την αποτελεσματικότητά τους στο ρόλο τους ως γονείς.

Οι παραπάνω τρόποι ενθάρρυνσης αποτελούν σημαντικά θεμέλια στη σχέση γονέων-παιδιών, που βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό και την ισοτιμία.

Η  υιοθέτηση της στάσης ενθάρρυνσης

Αν επιθυμείτε να παρέχετε ουσιαστική συναισθηματική στήριξη στα παιδιά σας και να ενισχύσετε μακροπρόθεσμα το αίσθημα της αξίας τους, είναι απαραίτητο να καλλιεργήσετε και να υιοθετήσετε την ενθάρρυνση ως συνολικότερη στάση στο ρόλο σας ως γονείς. Η σχέση των γονιών με τα παιδιά είναι από τις πιο σημαντικές και ικανοποιητικές σχέσεις στη ζωή μας. Αξίζει τον κόπο να αφιερώσετε χρόνο για να καλλιεργήσετε τις δεξιότητες που θα σας επιτρέψουν να γίνετε ακόμα πιο αποτελεσματικοί ως γονείς. Στην προσπάθεια αυτή, μπορεί να σας βοηθήσει η συμμετοχή σας σε σεμινάρια ή ομάδες για γονείς, ώστε να επεξεργαστείτε σημαντικά ζητήματα που αφορούν τον γονεϊκό σας ρόλο.