Πόσες φορές έχετε αναβάλλει κάτι σημαντικό για εσάς, προκειμένου να ασχοληθείτε με κάτι λιγότερο σημαντικό; Μπορεί να σκεφτήκατε: «Θα ξεκινήσω όταν βρω χρόνο, όταν έχω διάθεση, όταν καθαρίσω όλο το σπίτι, κ.λπ.». Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν εκδηλώσει αναβλητικότητα σε κάποιο στάδιο της ζωής τους.
«Το 1987 ενώ ήμουν έγκυος, ο σύζυγός μου με διαβεβαίωσε ότι θα βάλει ράφια σε ένα ντουλάπι κουζίνας. Τελικά, τα ράφια τοποθετήθηκαν από τον γιό μας όταν έφτασε σε ηλικία 16 ετών. Κατά τη διάρκεια των 16 χρόνων, άκουσα μια ατελείωτη λίστα δικαιολογιών.»
«Όταν μου ζητήθηκε να γράψω μια εργασία 2000 λέξεων, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, περίμενα την τελευταία βδομάδα για να την ξεκινήσω. Αποφάσισα να παραμερίσω όλες τις υπόλοιπες δουλειές μου για να επικεντρωθώ σε αυτήν. Κλείστηκα στο δωμάτιό μου, όμως τις πρώτες 6 μέρες παρακολούθησα πολλές καλές ταινίες και κατάφερα να γράψω μόνο 400 λέξεις. Μόνο όταν το άγχος της προθεσμίας έφτασε σε κρίσιμο σημείο, την τελευταία μέρα, κατάφερα να ολοκληρώσω την εργασία, γράφοντας τις υπόλοιπες 1400 λέξεις. Έτσι, διαπίστωσα ότι ήταν δυνατό να την τελειώσω, έστω και την τελευταία στιγμή, όμως εύχομαι να είχα παρακινηθεί από κάτι άλλο πέραν του άγχους.»
Όλοι έχουμε κάποιους στόχους που ονειρευόμαστε να πετύχουμε, μεγαλεπήβολους ή μη. Επίσης, έχουμε επιθυμίες που σχετίζονται με την καθημερινότητά μας, όπως π.χ. το να έχουμε ένα τακτοποιημένο σπίτι ή να ασχοληθούμε με ένα καινούριο χόμπι. Όμως, προκειμένου να τους επιτύχουμε, χρειάζεται να προχωρήσουμε ένα βήμα πέρα από την απλή επιθυμία. Χρειάζεται να προχωρήσουμε στη δράση! Η αναβλητικότητα αποτελεί εμπόδιο στη δράση και μας κάνει να χάνουμε πολύτιμο χρόνο. Γιατί λοιπόν τη συνεχίζουμε;
Τι μας εμποδίζει να ασχοληθούμε με όσα επιθυμούμε;
Όταν αποφασίζουμε να ασχοληθούμε με στόχους που είναι σημαντικοί για εμάς, ξυπνάει μέσα μας η αντίσταση που μας γεμίζει αμφιβολίες και φόβους: «Άραγε θα τα καταφέρω;», «Μήπως αποτύχω;». Η αναβλητικότητα αποτελεί τον ισχυρότερο σύμμαχο της αντίστασης και συχνά καταφεύγουμε σε αυτήν για να βρούμε ανακούφιση.
Η αντίσταση και η αναβλητικότητα, μπορούν να επιστρατεύσουν οποιαδήποτε δικαιολογία προκειμένου να μας εμποδίσουν να δράσουμε στο «τώρα». Δεν λέμε: «Δεν θα γράψω ποτέ ένα μυθιστόρημα, ή δεν θα παρακολουθήσω ποτέ μαθήματα χορού,» αλλά σκεφτόμαστε καλούς λόγους για να το αναβάλλουμε. Η πιο συχνή δικαιολογία είναι: «Θα το κάνω αργότερα». Η ιδέα ότι δεν θα εγκαταλείψω το στόχο, αλλά απλά θα τον αναβάλλω για λίγο, μας προσφέρει μια ψευδαίσθηση την οποία μπορούμε να διατηρήσουμε για την υπόλοιπη ζωή μας. Μάλιστα, όσο πιο σημαντικός είναι ο στόχος, τόσο πιο πολύ φοβόμαστε. Όσο πιο πολύ φοβόμαστε, τόσο πιο αναβλητικοί γινόμαστε. Έτσι, παγιδευόμαστε σ’ έναν φαύλο κύκλο.
Η αναβλητικότητα είναι λοιπόν μια άμυνα ενάντια στο φόβο, το άγχος ή την ανία, αλλά και ένας μηχανισμός της αντίστασης, που μας κρατάει πίσω στη ζωή μας. Αν μας γίνει συνήθεια, μπορεί να χάσουμε σημαντικές ευκαιρίες, κρίσιμες μέρες, εβδομάδες, μήνες, ή χρόνια. Στην χειρότερη περίπτωση, μπορεί να αναβάλλουμε ακόμα και το να ζήσουμε μια ποιοτική ζωή. Όπως λέει ο διάσημος συγγραφέας Στήβεν Πρέσφιλντ: «Η αντίσταση και η αναβλητικότητα επιχειρηματολογούν σαν δικηγόροι και σαν ληστές κλέβουν πολύτιμο χρόνο από τη ζωή μας.»
Μορφές Αναβλητικότητας
Η αναβλητικότητα μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε, σε οποιοδήποτε βαθμό και φάση της ζωής μας.
Καθυστερήσεις σε Προθεσμίες & Ραντεβού: Αποτελούν την κορυφή του τεράστιου παγόβουνου της αναβλητικότητας. Κάτω από την επιφάνειά του, βρίσκεται ένα ευρύ φάσμα καθυστερήσεων που αφορούν ζητήματα συντήρησης και προσωπικής φροντίδας ή ανάπτυξης, τα οποία, επίσης, μπορεί να έχουν μεγάλο κόστος.
Αναβλητικότητα Συντήρησης: Σχετίζεται με ακαταστασία, συσσώρευση σαβούρας, αμέλεια πρακτικών ζητημάτων, όπως σέρβις αυτοκινήτου, φροντίδα σπιτιού κ.α.
Παραμέληση Προσωπικών Αναγκών & Φροντίδας Εαυτού: Αποτελεί την πιο συνηθισμένη μορφή αναβλητικότητας που αφορά δραστηριότητες που σκεφτόμαστε ότι θα μας ωφελήσουν, όπως το να ξεκινήσουμε γυμναστική ή δίαιτα, να κόψουμε το κάπνισμα, να κάνουμε ιατρικές εξετάσεις, να αφιερώσουμε χρόνο στον εαυτό μας για να ασχοληθούμε με πράγματα που μας ευχαριστούν ή μας ξεκουράζουν. Επειδή αυτές οι ενέργειες αφορούν τον εαυτό μας, συχνά μένουν πίσω.
Για παράδειγμα, θέλετε να χάσετε βάρος - όμως, όχι τώρα... Ίσως μετά τις διακοπές να αρχίσετε δίαιτα. Μετά τις διακοπές, βρίσκετε μια άλλη δικαιολογία για να το καθυστερήσετε.
Οι αναβολές των προθεσμιών, της συντήρησης, της προσωπικής φροντίδας ή ανάπτυξης μας υπονομεύουν και επιδρούν πολύ αρνητικά στην επίτευξη των στόχων μας και την ποιότητα ζωής μας. Παράλληλα, όταν αγχωνόμαστε γι’ αυτές τις καθυστερήσεις, περιορίζεται η παραγωγικότητα, η διαύγεια της σκέψης και η δημιουργικότητά μας.
Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τον δισταγμό για δράση & να λύσουμε το γρίφο της αναβλητικότητας;
Για να λύσουμε αυτόν τον γρίφο, χρειάζεται να κατανοήσουμε τον δισταγμό για δράση και να χρησιμοποιήσουμε στρατηγικές για να τον ξεπεράσουμε. Για την επίτευξη αυτού του εγχειρήματος, έχουμε δημιουργήσει ένα Ψυχο-εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για την Αντιμετώπιση της Αναβλητικότητας. Αν επιθυμείτε να ανακτήσετε μεγαλύτερο έλεγχο της ζωής σας, να μάθετε πώς να αξιοποιείτε καλύτερα τον χρόνο σας και να έρθετε πιο κοντά στους στόχους και τα όνειρά σας, σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε μαζί μας σε αυτή τη συναρπαστική περιπέτεια.
Μπορείτε να δείτε και το σχετικό βίντεο στο κανάλι μας στο Youtube, «Ψυχολογία για Όλους»: https://youtu.be/jbAambTNuRs
