Αν η ιδανική σου ζωή φαντάζει πολύ διαφορετική απ’ αυτήν που ζεις τώρα, ίσως να λείπει κάποιο σημαντικό συστατικό από την φόρμουλα της ευτυχίας και της επιτυχίας σου: Αυτό το συστατικό είναι η Αυτοεκτίμηση.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση, σε έναν ή περισσότερους τομείς της ζωής, αποτελεί κεντρικό ζήτημα για τους περισσότερους ανθρώπους. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος με υψηλή αυτοεκτίμηση στην εργασία, να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση στις σχέσεις του με το αντίθετο φύλο ή σε κάποιον άλλο τομέα.

Παρακάτω, ακολουθούν οι 10 σημαντικότερες ενδείξεις της χαμηλής αυτοεκτίμησης. Ίσως αναγνωρίσεις κάποιες που ταιριάζουν σε σένα ή στο παιδί σου.

Σχέση με τον Εαυτό

​1. Καταφεύγεις συχνά στην αυτοκριτική και την αρνητική σύγκριση με τους άλλους: Υποτιμάς ή επικρίνεις διαρκώς τον εαυτό σου, τις πράξεις ή τις ικανότητές σου.

2. Παραβλέπεις συστηματικά τα θετικά σου χαρακτηριστικά και έχεις την τάση να  επικεντρώνεσαι στα λάθη και τις αδυναμίες σου.

3. Βιώνεις, συχνά και συνήθως, σε υψηλή ένταση αρνητικά συναισθήματα: άγχος, ενοχές, ντροπή, θυμό, τα οποία προκαλούνται από αντίστοιχες αρνητικές σκέψεις: «Δεν θα τα καταφέρω», «Δεν είμαι αρκετά καλός». Τα συναισθήματα αυτά μπορεί να σωματοποιούνται με αποτέλεσμα να έχεις ψυχοσωματικές ενοχλήσεις, όπως πονοκεφάλους, κ.λπ.

4. Παραμελείς τη φροντίδα του εαυτού σου ή/& είσαι επιρρεπής σε βλαβερές συνήθειες ή καταχρήσεις.

Σχολική/Επαγγελματική Πορεία

5. Εκδηλώνεις αναβλητικότητα, ιδιαίτερα σε ότι σχετίζεται με σημαντικούς στόχους και προτεραιότητες.

6. Δεν εμπιστεύεσαι τις ικανότητές σου και φοβάσαι πολύ την αποτυχία. Έτσι, οδηγείσαι σε ένα από τα εξής 2 άκρα:

• Επιτυγχάνεις συστηματικά λιγότερα στην εργασία ή το σχολείο από όσα είσαι ικανός, επειδή έχεις την τάση να παραιτείσαι από τις προσπάθειές σου. Μπορεί να αποφεύγεις προκλήσεις και ευκαιρίες από φόβο ότι δεν θα τα καταφέρεις, πιστεύοντας ότι μειονεκτείς σε σχέση με τους άλλους.

• Μπορεί όμως να συμβαίνει και το αντίθετο, δηλαδή, να είσαι πολύ πετυχημένος στη δουλειά σου ή άριστος μαθητής, αλλά να μην είσαι σχεδόν ποτέ ικανοποιημένος από τον εαυτό σου. Xαρακτηρίζεσαι από τελειομανία και δουλεύεις υπερβολικά σκληρά, πιέζοντας τον εαυτό σου να κάνει ακόμα περισσότερα, προκειμένου να αντισταθμίσεις το αίσθημα ανεπάρκειας «ότι δεν είσαι αρκετός». 

7. Σε αγχώνουν υπερβολικά οι δραστηριότητες στις οποίες θα αξιολογηθείς ή θα κριθείς με κάποιο τρόπο, όπως για παράδειγμα παρουσιάσεις, αγώνες, διαγωνισμοί κ.λ.π. 

Σχέσεις με τους Άλλους

8. Πληγώνεσαι πολύ εύκολα και είσαι πολύ ευαίσθητος στη γνώμη των άλλων.

9. Αντλείς λιγότερη ικανοποίηση από τις σχέσεις σου λόγω έλλειψης διεκδικητικότητας. Δηλαδή, δυσκολεύεσαι να βάλεις όρια στους άλλους και προσπαθείς υπερβολικά να τους ευχαριστήσεις, δίνοντας προτεραιότητα στις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, παραμελώντας τις δικές σου. Εύκολα χειραγωγείσαι και είναι λιγότερο πιθανό να υπερασπιστείς τα δικαιώματά σου ή να προστατέψεις τον εαυτό σου, όταν υπομένεις εκφοβισμό ή κακομεταχείριση, με αποτέλεσμα οι άλλοι να σε εκμεταλλεύονται.  

10. Κρατάς τους άλλους σε κάποια απόσταση, λόγω έντονου φόβου απόρριψης, ή προσκολλάσαι υπερβολικά σε αυτούς, λόγω έντονου φόβου εγκατάλειψης, που ίσως πηγάζει από τραυματικές εμπειρίες που έχεις βιώσει στο πλαίσιο της οικογένειάς σου.

Το κόστος της χαμηλής αυτοεκτίμησης

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να έχει βαθιές ρίζες που φτάνουν μέχρι την παιδική ηλικία. Ίσως όμως και να οφείλεται σε σημαντικές δυσκολίες που αντιμετώπισες στην ενήλικη ζωή σου.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ευτυχία και ανάδειξη του πραγματικού δυναμικού ενός ατόμου και «είναι σαν να οδηγείς μέσα στη ζωή με το χειρόφρενο ανεβασμένο» (Maxwell Maltz). Η χαμηλή αυτοεκτίμηση σε εμποδίζει να αξιοποιήσεις τις δυνατότητές σου, να πετύχεις τα όνειρά σου και να είσαι πιο ευτυχισμένος.

Σύμφωνα με τον Ρόζενμπεργκ, έναν από τους σημαντικότερους ερευνητές στο θέμα της αυτοεκτίμησης, «τίποτα δεν είναι πιο αγχωτικό από την εμπειρία της έλλειψης της βασικής άγκυρας και ασφάλειας που προσφέρει το ολοκληρωμένο αίσθημα της προσωπικής αξίας».

Πώς Ενισχύεται η Αυτοεκτίμηση

Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να αυξήσουν την αυτοεκτίμησή τους επιδιώκοντας να επιτύχουν όσο το δυνατόν περισσότερο στη ζωή τους - βγάζοντας περισσότερα χρήματα, αποκτώντας περισσότερα πτυχία, προαγωγές ή υλικά αγαθά, κ.λ.π. Οι επιτυχίες μπορούν να αυξήσουν την εμπιστοσύνη προς τον εαυτό, όχι όμως και το γενικότερο αίσθημα της προσωπικής αξίας, καθώς αυτό είναι κάτι βαθύτερο και δεν πηγάζει από τα επιτεύγματα.

Το να καλλιεργήσεις την αγάπη και την αποδοχή του εαυτού σου είναι ο ουσιαστικότερος τρόπος που μπορεί να αυξήσει θεαματικά την αυτοεκτίμησή σου και να μεταμορφώσει θετικά τη ζωή σου. Η υψηλή αυτοεκτίμηση συμβάλλει στην ψυχική ανθεκτικότητα. Λειτουργεί σαν το ανοσοποιητικό σύστημα της ψυχικής μας υγείας.

Ως παιδί, το αίσθημα της αξίας σου προερχόταν από την οικογένεια, τους δασκάλους και τους φίλους, αλλά ως ενήλικας, έχεις τη δυνατότητα να ανακτήσεις τη δύναμή σου, να αναγνωρίσεις την αξία σου και να προσφέρεις αγάπη στον εαυτό σου, ανεξάρτητα από το περιβάλλον και τις εμπειρίες σου.

Το Ψυχο-εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ενίσχυσης Αυτοεκτίμησης

Για την αποτελεσματική ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης δημιουργήσαμε το Ψυχο-εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ενίσχυσης της Αυτοεκτίμησης. Στο πλαίσιο μιας υποστηρικτικής ολιγομελούς ομάδας με τη βοήθεια τεχνικών με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα, δίνεται η ευκαιρία στους συμμετέχοντες να βελτιώσουν τη σχέση με τον εαυτό τους, καλλιεργώντας την αγάπη, την αποδοχή και τη φροντίδα απέναντί του.

Δείτε το σχετικό βίντεο: https://youtu.be/aENPbX0oVIs